Γράφει ο Στυλιανός Καβάζης.
Στην εποχή της λήθης και της αδιαφορίας, εγώ επιλέγω τη μνήμη και την ευθύνη. Σήμερα, που η ελληνική πολιτεία ποιεί την νήσσαν (σε αντίθεση με την Κυπριακή η οποία μας έχει βάλει τα γυαλιά) μπροστά στο δράμα των Ρωμιών Ορθοδόξων της Συρίας, εγώ — ως Έλληνας — δεν μπορώ να σιωπήσω.
Γιατί οι Ρωμιοί της Συρίας δεν είναι κάποιοι “άλλοι”. Είναι αδέλφια μας. Είναι κομμάτι της ίδιας πνευματικής και ιστορικής ταυτότητας που μας συνδέει με το παρελθόν μας — με το Βυζάντιο, με την Αντιόχεια, με την Ορθοδοξία.
Πρόκειται για τους απογόνους εκείνων των Ελλήνων και Ελληνοφώνων της Ανατολής που έμειναν πιστοί στην Εκκλησία, στη γλώσσα, στην παράδοση, μέσα από αιώνες καταπίεσης και θρησκευτικής μειονοποίησης. Είναι αυτοί που διατήρησαν τη λειτουργία στα ελληνικά, που κράτησαν την εικόνα του Χριστού όταν όλα γύρω τους εκτουρκίζονταν ή εξισλαμίζονταν.
Κι όμως, σήμερα που αυτοί οι άνθρωποι διώκονται, φτωχοποιούνται, ξεριζώνονται ή εξαναγκάζονται βιαίως να σιγήσουν — η Ελλάδα σωπαίνει.
Πού είναι η φωνή της ελληνικής πολιτείας;
Πού είναι το Υπουργείο Εξωτερικών;
Πού είναι η Εκκλησία της Ελλάδος σε θεσμικό επίπεδο, όχι μόνο στα χαμηλόφωνα μνημόσυνα;
Όταν οι Ρωμιοί της Συρίας, του Λιβάνου, της Ιορδανίας και της Παλαιστίνης δέχονται πιέσεις, όταν βλέπουμε Ορθόδοξους να εκτοπίζονται ή να ζουν με τον φόβο εξτρεμιστών ή ακόμα και πολιτικής εγκατάλειψης — το ελάχιστο που θα περιμέναμε από μια Ελλάδα που υποτίθεται ότι σέβεται τη Ρωμιοσύνη και το Γένος, είναι μια καθαρή θέση.
Και όμως, η σιωπή κυριαρχεί. Ίσως επειδή δεν υπάρχουν οικονομικά ή γεωπολιτικά “ανταλλάγματα”. Ίσως επειδή αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν την δυνατότητα να ακουστούν στα διεθνή φόρουμ, δεν κρατούν πλακάτ, δεν ζητούν χάρες — μόνο ζητούν να μην τους ξεχάσουμε.
Αλλά εμείς δεν ξεχνάμε. Γιατί όταν η δική μας πατρίδα και ο λαός μας πονούσαν, οι Ρωμιοί της Συρίας στάθηκαν δίπλα μας.
Πιο συγκεκριμένα το 1922, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο στην Αντιόχεια, στο Χάλέπι, στη Λατάκεια και στη Βηρυτό. Εκεί, οι Ρωμιοί Ορθόδοξοι άνοιξαν τα σπίτια και τις εκκλησίες τους.
Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το ελληνικό κράτος είχε καταρρεύσει και η Αντίσταση οργανωνόταν στη Μέση Ανατολή, οι κοινότητες των Ρωμιών και των Αράβων Ορθοδόξων της Συρίας, του Λιβάνου και της Παλαιστίνης υποστήριξαν τους Έλληνες στρατιώτες, τους πρόσφεραν ασφάλεια, εφόδια, και αγάπη.
Αυτά δεν τα λέω μόνο εγώ — τα λένε τα αρχεία του ΥΠΕΞ, τα ημερολόγια στρατιωτών, και οι προφορικές μαρτυρίες προσφύγων.
Σήμερα, οι ρόλοι αντιστρέφονται. Εκείνοι χρειάζονται εμάς. Και εμείς — όχι απλώς το κράτος, αλλά όλοι όσοι νιώθουμε κομμάτι της Ρωμιοσύνης — οφείλουμε να σταθούμε στο πλευρό τους. Η φωνή μας πρέπει να είναι ξεκάθαρη και δημόσια. Η στήριξη μας ουσιαστική και θεσμική. Και η απαίτηση από την ελληνική κυβέρνηση να πάψει να σιωπά, να διεκδικήσει διεθνώς την προστασία αυτών των κοινοτήτων, να ενισχύσει ανθρωπιστικά την παρουσία του Ελληνισμού της Ανατολής — είναι επιτακτική. Γιατί ένα κράτος που λησμονεί και αγνοεί την Ιστορία και το παρελθόν του, καταδικάζει αναπόφευκτα και το μέλλον των παιδιών του.
Ρωμιοί της Συρίας δεν είστε μόνοι. Η φλόγα της Ορθοδοξίας και του Γένους που κρατάτε μέσα σας, είναι η ίδια που μας δίνει νόημα και εδώ, στην Ελλάδα.
Μαζί σας μέχρι τέλους..