Γράφει ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος
Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών
Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης
Η αποψίλωση της ελληνικής υπαίθρου, η αποβιομηχάνιση, η εκποίηση υποδομών και επιχειρήσεων, η κατάρρευση της αγοραστικής δύναμης και η μαζική έξοδος των εξειδικευμένων νέων σε ηλικία στελεχών στο εξωτερικό είναι γνωστά. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να υπάρξει μία συντονισμένη προσπάθεια ανασυγκρότησης.
Το 1951, όταν ο στρατάρχης Παπάγος συγκέντρωσε μία ομάδα ιδιοφυών προσωπικοτήτων και ίδρυσε τον Εθνικό Συναγερμό, η κατάσταση στην χώρα ήταν τραγική. Μία δεκαετία πολέμων, κατοχής, εμφυλίου είχε αφήσει μόνον ερείπια. Και όμως, η ομάδα Μαρκεζίνη-Κανελλόπουλου- Παπαληγούρα κ.ά. κατώρθωσε την τριετία 1952-55) με συντονισμένο τρόπο να συλλάβει και να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα ανάπτυξης που άφησε εποχή. Η Ελλάδα βγήκε από την φτώχεια με ριζοσπαστικά μέτρα όπως η υποτίμηση της δραχμής, η εθνικοποίηση τησς ηλεκτρικής ενέργειας, η ίδρυση πιστωτικών ιδρυμάτων και η δημιουργία βιομηχανικών μονάδων. Ο Καραμανλής κατά την οκταετία της ΕΡΕ (1955-63) συνέχισε αυτήν την πολιτική με περίπου τους ίδιους συνεργάτες και κατώρθωσε να επιτύχει πρωτοφανώς υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης με θεαματικά αποτελέσματα (παρά την κριτική που ασκήθηκε για παρενέργειες όπως η νόθα αστικοποίηση και η δημιουργία πολεοδομικών εκτρωμάτων). Τότε αυτό που ενδιέφερε ήταν η έξοδος από την ένδεια και την πείνα. Και αυτό σε σημαντικό βαθμό επετεύχθη.
Η περίοδος εκείνη, αν και οι συνθήκες ήταν διαφορετικές, έχει να μας διδάξει πολλά. Πρώτον, υπήρχε σαφής πολιτική βούληση να αναπτυχθεί οικονομικά η χώρα. Δεύτερον, είχαν επιστρατευθεί τα κατάλληλα πρόσωπα. Τρίτον, η ανάπτυξη δεν συνδυάστηκε με διαφθορά (ο Samuelson και άλλοι μεγάλοι οικονομολόγοι θεωρούν την διαφθορά βασικό εμπόδιο για την ανάπτυξη). Τέταρτον, ελήφθησαν αντισυμβατικά και ριζοσπαστικά μέτρα. Πέμπτον, επελέγη ένας τύπος ανάπτυξης με κοινωνικό πρόσωπο, έμφαση στην μικρομεσαία επιχείρηση αλλά και στην ίδρυση μεγάλων βιομηχανικών μονάδων. Έκτον, επελέγη η διεθνώς αποδεκτή και καθιερωμένη διαδικασία των πενταετών προγραμμάτων, που έθεταν στόχους και προέβλεπαν συγκεκριμένα μέτρα.
Σήμερα πρέπει επειγόντως να σχεδιαστεί ένας σύγχρονος τύπος οικονομικής ανάπτυξης, πριν η φράση «ελληνική οικονομία» καταστεί κενή περιεχομένου. Βασικοί στόχοι πρέπει να είναι η αναζωογόνηση της γεωργίας και της υπαίθρου, η επανεκβιομηχάνιση, η αναβίωση της βιοτεχνίας και η στροφή προς την ναυτιλία.
Οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν αν (1) υπάρξει η απαραίτητη πολιτική βούληση η Ελλάδα να πάψει να είναι οικονομικό προτεκτοράτο ξένων «επενδυτών» και να αποκτήσει αυτοδύναμη ανάπτυξη, διατροφική ασφάλεια και σχετική αυτάρκεια, (2) σχεδιαστεί επιστημονικά ένα πενταετές πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης, (3) τοποθετηθούν τα κατάλληλα πρόσωπα στις κατάλληλες θέσεις, (4) διαμορφωθεί η κατάλληλη πιστωτική πολιτική, πχ επανίδρυση τράπεζας βιομηχανικών επενδύσεων, (5) εξορθολογισθεί το φορολογικό και διοικητικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων, που σήμερα απλά απωθεί τους υποψήφιους επενδυτές και καταστρέφει τις υπάρχουσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ειδικά για την ναυτιλία, είναι μυστήριο πώς, ενώ ο ελληνικός εμπορικός στόλος είναι ο μεγαλύτερος και πιό σύγχρονος στον πλανήτη, δεν αποτελεί τον κορμό της εθνικής μας οικονομίας. Η σύνδεση της εθνικής οικονομίας με την ελληνική ναυτιλία πρέπει να γίνει μέσω τριών διαύλων: 1. την ίδρυση πλήθους Ναυτικών Λυκείων σε νησιά και παραθαλάσσιες πόλεις, 2. την επανίδρυση των σχολών ναυτικών ειδικοτήτων από τις οποίες κάποτε έβριθε ο Πειραιάς και σήμερα είναι ανύπαρκτες και 3. την δημιουργία ναυπηγείων μείζονος κλίμακας, που θα μεταμορφώσουν κυριολεκτικά το τοπίο της ελληνικής οικονομίας. Έτσι θα συνδεθεί η Ελλάδα με τον ελληνικό εμπορικό στόλο, θα δημιουργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας και το εθνικό εισόδημα θα εκτιναχθεί. Μία ανάπτυξη αυτού του τύπου είναι βέβαιο ότι θα συμβάλει στην παλιννόστηση των εκπατρισμένων νέων μας και θα ανατρέψει την δημογραφική κατάρρευση.
Αυτά όλα είναι βεβαίως εφικτά μόνον εφ΄όσον την άσκηση της εξουσίας αναλάβουν προσωπικότητες με εμπειρία, παιδεία, ανιδιοτέλεια και κυρίως πατριωτισμό.
Δημοσιεύθηκε στη Ναυτεμπορική